Internationale dag van de Roma
Op het eerste World Romani Congress, georganiseerd door het Comité International Rom (CIR) in Londen in 1971, werd 8 april uitgeroepen tot Internationale dag van de Roma. Dit congres was trouwens de eerste poging in de geschiedenis van de Roma tot internationale samenwerking. Tijdens dit congres werd tevens besloten welke vlag de Roma-vlag zou worden en werd het volkslied uitgekozen. Wat ook tijdens dat congres werd besloten is dat het veel gebruikte woord zigeuner vervangen wordt door Roma.
Het volkslied werd pas in 1990 tijdens het vierde Wereld Roma-congres in Warschau aanvaard. Al die tijd lagen de Tsjechische en Slowaakse Roma dwars. Waarom? Zij hadden al een eigen volkslied dat voor hen een zeer grote emotionele waarde had. Dat volkslied werd namelijk in Auschwitz gecomponeerd.
Welk doel heeft de Internationale dag van de Roma?
Internationale dag van de Roma is een dag om hun cultuur en geschiedenis en de bijdragen die zij aan onze samenlevingen leveren te vieren. Het is een dag om de historische en systemische discriminatie van deze bevolking, een van de grootste minderheidsgroepen in Europa (10 tot 12 miljoen mensen) te erkennen.
Waar komen de Romani oorspronkelijk vandaan?
In 2012 zijn onderzoeksresultaten van de studie naar het DNA van mannen uit 13 Romani-groepen uit heel Europa gepubliceerd in Current Biology. Ook het Erasmus MC heeft aan dit onderzoek meegewerkt. Dit onderzoek naar de genetische oorsprong laat zien dat de bakermat in Noordwest-India ligt. De Romani diaspora, de verspreiding van volkeren, begon ongeveer 1500 jaar geleden.
De Europese verspreiding begon ongeveer 900 jaar geleden en ging via de Balkan. Dat verklaart ook waarom zoveel afstammelingen van deze bevolkingsgroep vandaag de dag nog in de Balkan landen wonen. Je kunt het Romavolk onderverdelen in groepen, de vijf belangrijkste zijn; Erlides, Kale, Kalderari, Romnichal en Sinti.
De Roma-holocaust
De geschiedenis van de Rom is er een van migratiegolven, deportaties, interneringen (bijvoorbeeld in het 18e-eeuwse Spanje en in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog) en gedwongen assimilatie door het Oostenrijks-Hongaarse rijk. Het Russische rijk was compleet het tegenovergestelde. Daar was een klimaat van gelijkheid en kregen de Rom burgerrechten. Maar dat veranderde drastisch na de Tweede Wereldoorlog. De communistische regimes dwongen de Rom hun nomadische levensstijl op te geven en om zich te vestigen.
Wist je dat tijdens de Zigeunervervolging (Roma-holocaust WOII) naar schatting tussen de 500.000 en 1,5 miljoen Romani door de Duitsers en hun bondgenoten zijn vermoord? Het is een ruwe schatting omdat veel Romani zich niet hadden geregistreerd.
Wanneer ben je Sinti of Roma in Nederland?
In Nederland maken we een onderscheid tussen Sinti en Rom, het verschil heeft te maken met datum van vestiging. Met Roma wordt de groep mensen bedoeld die voornamelijk uit Oost-Europa komen en zich in de negentiende en twintigste eeuw in Nederland vestigden. Met Sinti bedoelen we de mensen die uit Frankrijk en Duitsland komen en die zich tussen 1900 en 1920 hier hebben gevestigd.