Wereld Schaken Dag
Sinds 1966 wordt op 20 juli de Internationale Schaakdag gevierd. Deze datum is bewust gekozen omdat op 20 juli 1924 de Internationale Schaakfederatie (FIDE) werd opgericht. UNESCO kwam met het idee voor de internationale dag om de schaaksport te stimuleren. De World Chess Federation werd in 1999 door het Internationaal Olympisch Comité erkend als een internationale sportbond. In 2020 werd voor de eerste keer Wereld Schaken Dag door de VN georganiseerd. De Algemene Vergadering heeft op 12 december 2019 unaniem de resolutie voor desbetreffende dag aangenomen. De resolutie is ingediend door Armenië, samen met 52 andere landen. Waarom besloot de VN tot het lanceren van een Wereld Schaken Dag?
De Verenigde Naties erkennen dat sport, kunst en lichamelijke activiteit een grote positieve kracht hebben. Deze activiteiten kunnen percepties, vooroordelen en gedrag veranderen. Maar ook kan het mensen inspireren, raciale en politieke barrières beslechten. Net zoals discriminatie bestrijden en conflicten te bezweren. En draagt daarom bij aan het bevorderen van onderwijs, duurzame ontwikkeling, vrede, samenwerking, solidariteit, sociale inclusie en gezondheid op lokaal, regionaal en internationaal niveau. In 2020 voor de eerste keer Wereld Schaken Dag werd georganiseerd.
Schaken en COVID-19
Door de geschiedenis heen hebben spellen en sport de mensheid geholpen om tijden van crisis te overleven door angsten te verminderen en de geestelijke gezondheid te verbeteren. Hoewel de uitbraak van het coronavirus de meeste spel- en sportactiviteiten heeft gedwongen af te schalen, heeft schaken opmerkelijke veerkracht, aanpassingsvermogen en een zeer sterke oproepkracht getoond in tijden van pandemie. Sinds het uitbreken van de COVID-19-pandemie heeft schaken een enorme groei doorgemaakt, waarbij meer spelers dan ooit samenkomen om deel te nemen aan schaakevenementen die steeds vaker via online platforms worden gehouden.
Wat maakt de schaaksport zo bijzonder?
Schaken is een van de oudste, intellectuele en culturele spellen, met een combinatie van sport, wetenschappelijk denken en kunstelementen. Als betaalbare en inclusieve activiteit kan het overal worden uitgeoefend en door iedereen worden gespeeld, over de barrières van taal, leeftijd, geslacht, fysieke vaardigheden of sociale status heen. Het is een wereldwijd spel dat eerlijkheid, inclusie en wederzijds respect bevordert, en in dit verband opmerkend dat het kan bijdragen aan een sfeer van tolerantie en begrip tussen volkeren en naties.
Deze denksport helpt bij het bereiken van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, waaronder het versterken van het onderwijs, het realiseren van gendergelijkheid en de empowerment van vrouwen en meisjes en het bevorderen van inclusie, tolerantie, wederzijds begrip en respect.
Waar ligt de bakermat van de schaaksport?
Tegenwoordig zijn er meer dan 2.000 herkenbare varianten van het schaakspel. In het algemeen wordt aangenomen dat het schaakspel is ontstaan in het Noord-Indiase subcontinent tijdens de Gupta-periode (~ 319 – 543 CE) en zich verspreidde langs de zijderoutes naar het westen naar Perzië. Het spel werd toen Chaturanga genoemd en werd uitsluitend door mannen beoefend. Chaturanga wordt in het algemeen gezien als de voorloper van zowel het moderne westerse schaakspel alsook van het Chinese Xiangqi. Chaturanga wordt nu nog steeds in India gespeeld.
Verschillende versies van het spel verspreidden zich naar China, Japan (daar heetten het Shantranj) en de Arabische wereld. In de 11e eeuw drong het “schaakspel” Europa en Rusland binnen. Leuk weetje: waarschijnlijk hebben de Vikingen een belangrijke rol gespeeld met de verspreiding van het spel in Europa omdat de oudste Europese vondsten van schaakstukken langs de kusten was.
Boek der spellen
Het Libro de los Juegos, (“Boek der spellen”), of Libro de axedrez, dados e tablas, (“Boek van schaken, dobbelstenen en tafels”, in het Oud-Spaans) werd gemaakt in opdracht van Alfonso X van Castilië, Galicië en León en voltooid in zijn scriptorium in Toledo in 1283. Het is een voorbeeldig stuk van Alfonso’s middeleeuwse literaire nalatenschap. Tevens een van de belangrijkste documenten voor het onderzoeken van de geschiedenis van bordspellen. In het Boek de Spellen wordt over drie verschillende populaire spellen uit de 13e eeuw CE geschreven. Ook daarin schaken, dat wordt vergeleken qua spelregels met het Perzische Shatranj.
Het enige bekende origineel wordt bewaard in de bibliotheek van het klooster van San Lorenzo del Escorial bij Madrid in Spanje. Het boek is gebonden in schapenvacht en is 40 cm hoog en 28 cm breed (16 inch x 11 inch). Een exemplaar uit 1334 wordt bewaard in de bibliotheek van de Spaanse Koninklijke Academie voor Geschiedenis in Madrid.
Op Roze Woensdag zijn allerlei andere (inter-)nationale dagen van
- Roze Woensdag
- Internationale Cake Dag
- Maanwandeling Dag
- Internationale Ride MTB Dag
- Wereld Springen Dag
- Internationale Hotdogdag
============================================================ - 50e editie Spakenburgse Dagen (→ 20 juli + 27 juli + 3 augustus + 10 augustus)
- Vestingdagen Elburg (→ 20 juli + 27 juli + 3 augustus + 10 augustus + 17 augustus)